مدارس غیر‌دولتی؛ پول، پول و دیگر هیچ

والدین اغلب دانش‌آموزان تاکید می‌کنند که شهریه مدارس غیر‌دولتی بالاست و در حد وسع آنها نیست؛ از طرفی با توجه به کیفیت نه چندان مطلوب اکثر مدارس دولتی و اینکه در مدارس دولتی نیز به اشکال مختلف پول می‌گیرند، مجبورند که فرزندشان را در مدارس غیردولتی ثبت‌نام کنند.

شهریه مدارس غیر‌دولتی نجومی است.برای ثبت‌نام پسرم درپایه دوم دبیرستان بیش از 5/2 برابر رقم اعلام شده پول دادم. قرار شده اگر باز هم درخواست کردند بدون اعتراض پرداخت کنم. این اظهارات پدر یک دانش‌آموز تهرانی در باره شهریه مدارس غیر‌دولتی است.

او گفت: باید هزینه ناهار، سرویس و شرکت در اردو را هم مجزا پرداخت کنم. کلاس‌های فوق‌برنامه هم که حکایت دیگری دارد. البته همه اینها بعد‌از مصاحبه و آزمون بوده‌است.

شهریه مدارس غیر‌دولتی به نرخ مصوب آموزش و پرورش محدود نمی‌شود و مدیران مدارس به بهانه‌های مختلف مانند برگزاری کلاس‌های فوق‌برنامه، اردوهای علمی و تفریحی، کلاس زبان، رایانه و... مبالغ زیادی را از خانواده‌ها می‌‌گیرند؛ برای هر کدام هم توجیه خاصی دارند، قبولی صددرصدی دانش‌آموزان  در کنکور، قبولی در آزمون مدارس استعدادهای درخشان و ...

شهریه‌های نجومی

نکته قابل تامل در مورد مدارس غیر‌دولتی، شهریه‌های متفاوت در هر یک از مقاطع تحصیلی و در مناطق مختلف کشور و شهر تهران است. شهریه مدارس غیر‌دولتی هر سال از سوی آموزش و پرورش مناطق اعلام می‌شود، ولی در عمل شهریه مصوب به هیچ وجه ملاک عمل نیست.

شهریه مدارس غیردولتی در دوره‌های ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان و پیش دانشگاهی در یک منطقه شهر با مناطق دیگر متفاوت است. در مناطق مختلف شهر تهران در کنار مدارس دولتی، مدارس غیردولتی قد علم کرده و هر یک به بهانه ارائه خدمات مختلف شهریه‌های هنگفتی از والدین دانش‌آموزان می‌گیرند.

در حالی که در چند سال اخیر مؤسسان مدارس غیر‌دولتی مدعی ضرر مالی هستند ولی معاون وزیر آموزش و پرورش به مهر گفته که بیش از دوبرابر مدارس غیردولتی موافقت اصولی با راه‌اندازی این مدارس در کل کشور صادر شده‌است.

باز هم افزایش شهریه

امسال هم مثل سنوات گذشته قرار است شهریه مدارس با توافق مؤسسان این مدارس و آموزش و پرورش اعلام شود؛ شهریه‌ای صوری! زیرا کمتر مدرسه‌ای را می‌توان یافت که شهریه‌های مصوب را رعایت کند.

با این حال به گفته وزیر آموزش و پرورش قرار است شهریه مدارس غیر‌دولتی نسبت به سال گذشته به‌طور عام تا 10 درصد و در موارد خاص تا 20 درصد افزایش یابد.

شهریه مصوب، لازم‌الاجرا یا...

مسئولان آموزش و پرورش همواره تاکید می‌کنند که نرخ شهریه مصوب شوراهای نظارت برای مدارس غیرانتفاعی لازم‌الاجراست و اگر مدرسه‌ای خارج از این مصوبه عمل کند متخلف محسوب و با آن برخورد می‌شود.

وزیر آموزش و پرورش با تایید تلویحی بروز تخلف در برخی از مدارس، دلیل آن را متقاضیان زیاد دانست و تاکید کرد: درصورت دریافت شکایت از مردم با آنها برخورد می‌کنیم.

براساس اعلام آموزش و پرورش، شهریه مدارس دولتی بر مبنای افزایش سالانه حقوق و حق‌التدریس کارکنان و دبیران و هزینه‌های جاری این مدارس بر پایه نوع درجه آن تعیین می‌شود.

مسئولان آموزش و پرورش همه‌ساله پس از ابلاغ شهریه مصوب مدارس غیردولتی به تفکیک منطقه و مدرسه، تاکید می‌کنند مدارسی که پیش‌تر اقدام به نام‌نویسی و گرفتن شهریه اضافی کرده‌اند، ملزم به پس دادن شهریه اضافی خواهند بود.

امسال با توجه به ثابت ماندن برخی از عوامل تعیین‌کننده در میزان نرخ شهریه مانند اجاره بهای ملک، انتظار می‌رود که شهریه مدارس غیر‌دولتی چندان افزایش نداشته‌باشد.

نظارت، دل فریب اما بی‌معنا

با وجود تاکید وزارت آموزش و پرورش در برخورد با مدارسی که شهریه مصوب را رعایت نکنند، هیچگاه نظارت کافی و دقیقی در این باره وجود نداشته‌است، زیرا سیاست آموزش و پرورش توسعه این مدارس است.

یک کارشناس آموزشی در این باره معتقد است که اگر برخی از مدارس غیردولتی فانتزی با خدمات مناسب و متنوع شهریه‌های بسیار بالایی بگیرند، تنها به ندیمه بچه پولدارها بدل می‌شوند و این نوع درس خواندن گران می‌شود؛ هرچند وزیر پیشین آموزش و پرورش اعلام کرده بود که مدارس غیردولتی ندیمه بچه پولدارها نیست و باید شهریه مدارس غیرانتفاعی را کنترل کرد.

از طرفی با وجود گذشت 2 دهه از حیات مدارس غیر‌دولتی، هنوز ضوابط خاصی برای دریافت شهریه، نظارت بر کیفیت آموزش، برگزاری کلاس‌های وعده داده‌شده و... تعیین نشده است.

مادر یک دانش‌آموز در باره نظارت بر امور مدارس غیر‌دولتی اظهار کرد: برای اعتراض به برگزار نشدن کلاس زبان که هنگام ثبت‌نام فرزندم شهریه آن را پرداخت کرده‌بودم به آموزش و پرورش مراجعه کردم ولی پاسخ قانع کننده‌ای نشنیدم.

ماجرای پر شدن صندلی‌های خالی

آن‌طور که از شواهد و قرائن بر می‌آید آموزش و پرورش کمر همت بسته تا صندلی خالی مدارس غیر‌دولتی را پر کند.

معاون وزیر آموزش و پرورش درباره خالی ماندن صندلی‌های مدارس غیر‌دولتی به مهر گفت: ظرفیت بخشی از مدارس غیردولتی به دلایل مختلفی همچون کاهش جمعیت دانش‌آموزی، عدم‌کیفیت مناسب مدرسه و عدم‌توان پرداخت شهریه توسط مردم خالی است.

و اما راهکار معاون وزیر برای پر کردن ظرفیت مدارس غیر‌دولتی: تنها راه حل این مشکل ارتقای کیفیت آموزشی و پرورش مدارس غیردولتی است، به‌گونه‌ای که مردم به این نتیجه برسند که ثبت نام فرزندان‌شان در این مدارس منجر به بهبود عملکرد آنها می‌شود.